پهنه بندی و پیش بینی وقوع زمین لغزش با استفاده از gis

استان گیلان و منطقه رودبار واقع در جنوب این استان، یکی از مستعدترین مناطق کشور نسبت به وقوع زمین لغزش، سنگ ریزش و سایر پدیده های مرتبط با لغزش دامنه ‏ها می باشد. زمین ‏لغزش موجب بروز فرسایش‏ های شدید و گاه خسارات مالی و جانی می شود؛ لذا بررسی علل موثر بر وقوع این پدیده و تعیین پهنه ‏های لغزشی حائز اهمیت است. در این پژوهش جهت تعیین خصوصیات خاک منطقه لغزشی اقدام به نمونه گیری از ترانشه‏ ها و مرز گسلیده دامنه‏ های لغزشی حوزه رودبار شد. نمونه های خاک از 10 زمین لغزش مکان یابی شده پس از بررسی صحرایی تهیه شدند. تعیین سایر عوامل موثر در لغزش دامنه ‏های منطقه و تهیه نقشه ‏های رقومی جداگانه از هر کدام از عوامل مرحله بعدی تحقیق را در برگرفت. 9 لایه اطلاعاتی شامل: جهت و درجه شیب، زمین شناسی، کاربری اراضی، بارندگی، تغییرات نسبی ارتفاع و فاصله از شبکه راه‏ ها و آبراهه‏ ها و گسل ها در محیط gis جهت تهیه نقشه های وزنی استفاده شد. سپس برای تجزیه و تحلیل داده‏ ها از مدل آماری lnsf در محیط gis استفاده شده و منطقه مورد مطالعه به پنج پهنه با استعداد زمین لغزش خیلی کم (1)، کم (2)، متوسط (3)، زیاد (4)، و خیلی زیاد (5) تقسیم گردید. پس از تلفیق و تجزیه و تحلیل لایه‏ ها با مدل lnsf و محاسبه 26 نقشه پهنه بندی، بهترین نقشه با استفاده از منحنی نرخ موفقیت انتخاب شد. سپس از میان 5 پهنه ذکرشده، مستعدترین منطقه به بروز زمین لغزش جهت مطالعات تکمیلی انتخاب شد. با انجام آزمایش‏ های شناسایی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی نمونه‏ های خاک در آزمایشگاه مکانیک خاک دانشکده فنی دانشگاه گیلان که شامل آزمایش‏های دانه بندی، حدود آتربرگ و برش مستقیم بود، پهنه بندی ژئوتکنیکی پهنه استعداد زمین لغزش خیلی زیاد و تعیین ضریب اطمینان استاتیکی در این پهنه صورت گرفت. نتایج حاکی از آن بود که حدود نیمی از خاک پهنه از نوع cl است، همچنین با تعیین ضریب اطمینان استاتیکی در پهنه استعداد زمین لغزش خیلی زیاد مشخص شد که در صورت رسیدن خاک به درجه اشباع می توان انتظار ناپایداری دامنه‏ ها در بخش وسیعی از منطقه مورد مطالعه را داشت.